Ocak başında NASA‘in kullanımdan kaldırılan Dünya Radyasyon Bütçe Uydusunun (ERBS) uzayda yaklaşık kırk yıl sonra Dünya atmosferine yeniden girmesi bekleniyor. O yılların 21’i boyunca ERBS, Dünya’nın Güneş’ten enerjiyi nasıl emdiğini ve yaydığını aktif olarak araştırdı ve stratosferik ozon, su buharı, nitrojen dioksit ve aerosol ölçümleri yaptı.
5 Ocak Perşembe günü Savunma Bakanlığı, 5.400 kiloluk uydunun yaklaşık 18.40’ta atmosfere yeniden gireceğini tahmin etti. Avustralya, Brezilya ve Kuzey Amerika ülkelerinin kullandığı saat uygulaması +/- 17 saat belirsizlikle 8 Ocak Pazar günü. NASA ve Savunma Bakanlığı, yeniden girişi izlemeye devam edecek ve tahminleri güncelle.
NASA, uydunun çoğunun atmosferde dolaşırken yanmasını bekliyor, ancak bazı bileşenlerin yeniden girişten sağ çıkması bekleniyor. Dünyadaki herhangi birinin zarar görme riski çok düşüktür – yaklaşık 9.400’de 1.
5 Ekim 1984’te Uzay Mekiği Challenger’dan fırlatılan ERBS uzay aracı, NASA’nın üç uydulu Dünya Radyasyon Bütçe Deneyi (ERBE) görevinin bir parçasıydı. İkisi Dünya’nın ışınımsal enerji bütçesini ölçmek için ve biri ozon dahil stratosferik bileşenleri ölçmek için olmak üzere üç alet taşıyordu.
Dünya’nın Güneş’ten aldığı veya yaydığı enerji miktarı arasındaki denge olan enerji bütçesi, iklim sağlığının önemli bir göstergesidir ve bunun anlaşılması, hava durumu modellerinin ortaya çıkarılmasına da yardımcı olabilir. Stratosferdeki ozon konsantrasyonları, Dünya üzerindeki yaşamı zararlı ultraviyole radyasyondan korumada önemli bir rol oynamaktadır.
ERBS, 2005 yılında kullanımdan kaldırılana kadar faaliyet göstererek beklenen iki yıllık hizmet ömrünün çok ötesine geçti. Gözlemleri, araştırmacıların insan faaliyetlerinin Dünya’nın radyasyon dengesi üzerindeki etkilerini ölçmesine yardımcı oldu. NASA, mevcut Bulutlar ve Dünyanın Radyant Enerji Sistemi (CERES) uydu enstrümanları paketi dahil olmak üzere projelerle ERBE misyonunun başarısını geliştirmeye devam etti.
ERBS üzerinde Stratosferik Aerosol ve Gaz Deneyi II (SAGE II) stratosferik ölçümler yaptı. SAGE II, ozon tabakasının küresel ölçekte azaldığını doğrulayan önemli veriler topladı. Bu veriler, uluslararası Montreal Protokolü Anlaşması’nın şekillenmesine yardımcı oldu ve dünya genelinde ozonu yok eden kloroflorokarbonların kullanımında çarpıcı bir düşüşle sonuçlandı. Bugün, Uluslararası Uzay İstasyonundaki SAGE III, ozon tabakasının sağlığı hakkında veri topluyor.
uzay-2